Ondernemer voor de inkomstenbelasting

Niet iedereen die onderneemt, is ook ondernemer voor de inkomstenbelasting. Alleen als de Belastingdienst je als ondernemer ziet, moet je inkomstenbelasting betalen. Daarvoor moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Zodra je activiteiten zich afspelen in het economisch verkeer en je daadwerkelijk winst kunt verwachten, is dit een bron van inkomen en ben je mogelijk ondernemer voor de inkomstenbelasting. Dit houdt dus in dat je een product of dienst verkoopt. Maar wanneer je activiteiten zich bijvoorbeeld beperken tot de hobbysfeer, ben je geen ondernemer voor de inkomstenbelasting.
Als ondernemer aangifte inkomstenbelasting doen, biedt je een aantal fiscale voordelen. Je kunt dan namelijk gebruikmaken van een diverse aftrekposten voor ondernemers.

De eisen die aan ondernemerschap gesteld worden, volgen uit de wet en de rechtspraak. Let op, voor de btw gelden andere voorwaarden. Dus het kan zijn dat je geen ondernemer bent voor de inkomstenbelasting, maar wel voor de btw. De Belastingdienst beoordeelt of jij ondernemer voor de inkomstenbelasting bent en kijkt daarbij naar de volgende punten:

• Winst

Om als ondernemer gezien te worden is het vereist dat je winst maakt. Er wordt gekeken naar of je winst maakt, en hoeveel. Als je slechts een hele kleine winst maakt of zelfs structureel verlies lijdt, is de kans klein dat je serieuze winst gaat maken. Je wordt daarom niet als ondernemer gezien.

• Zelfstandigheid 

Je dient als ondernemer zelfstandig te zijn. Je bepaalt zelf voor wie, tegen welk tarief en  hoe je werkt en welke verkoopprijs je hanteert. Als anderen grotendeels bepalen hoe je je onderneming moet inrichten en invloed hebben op hoe je je werkzaamheden uitvoert, is er geen sprake van zelfstandigheid en meestal ook niet van een onderneming.

• Kapitaal

Financieel kapitaal is noodzakelijk voor een onderneming. Je hebt immers kapitaal nodig om te investeren in je onderneming en voor bijvoorbeeld reclame, verzekeringen en het inhuren van mensen. Als jij voldoende kapitaal hebt om een onderneming te starten en een tijdje draaiende te houden, kan dit een indicatie zijn dat je een onderneming hebt.

• Tijd 

De Belastingdienst bekijkt hoeveel tijd jij in je onderneming steekt. Je moet er genoeg tijd in steken om je bedrijf rendabel te maken. Dit wordt mede bepaald door het urencriterium van 1.225 uren per kalenderjaar. Daar moet je aan voldoen om in aanmerking te komen voor fiscale voordelen. Maar als je juist heel veel tijd in een activiteit steekt, zonder dat het iets oplevert, is er meestal geen sprake van een onderneming.

• Opdrachtgevers

Het is van belang hoeveel opdrachtgevers je hebt wie je opdrachtgevers zijn. Als je meerdere opdrachtgevers hebt, ben je minder afhankelijkheid van één bepaalde opdrachtgever of enkele opdrachtgevers, en neemt je zelfstandigheid dus toe. Dit kan er dus op wijzen dat je een onderneming hebt. Doorgaans streven ondernemers ernaar om meer opdrachtgevers te hebben, onder andere om betalingsrisico’s te verminderen. Daarbij is ook van belang of de uren die je aan je werk besteedt, evenwichtig verdeeld zijn over je opdrachtgevers. Als dit zo is, is je omzet ook meer gespreid over je klanten en heeft je bedrijf meer omvang en stabiliteit. Als je meer dan 70% van je tijd voor dezelfde opdrachtgever werkt, ben je voor je omzet grotendeels afhankelijk van deze opdrachtgever en ben je vaak geen ondernemer voor de Belastingdienst.
Ook als je klantenkring voornamelijk uit vrienden en familie bestaat, word je niet als ondernemer gezien.

• Bekendheid

De Belastingdienst kijkt ook naar de manier waarop jij je onderneming naar buiten bekend maakt. Voor jou als ondernemer is het namelijk van belang om voldoende kenbaar te zijn voor mogelijke opdrachtgevers. Je moet je profileren en je opdrachtgevers bereiken, denk aan een website, reclame, een uithangbord etc. Laat zowel online als offline zien dat je een bedrijf hebt.

• Ondernemersrisico

Een belangrijk punt is of je ondernemersrisico loopt. Dit kunnen allerlei financiële risico’s zijn die jij met je bedrijf loopt. Bestaat de kans dat je opdrachtgevers of klanten niet betalen? Ben je afhankelijk van de vraag naar jouw product of dienst en het aanbod hiervan? Kan je voorraad bederven of verouderen? Loop je financieel risico als je je werk niet goed doet, bijvoorbeeld door onbetaald het werk opnieuw te doen? Heb je een investering in je bedrijf gedaan? Dit zijn allemaal indicaties dat jij ondernemersrisico loopt. En als jij ondernemersrisico loopt, is de kans groot dat je een onderneming hebt.

• Aansprakelijkheid 

Als jij aansprakelijk bent voor de schulden van je onderneming, ben je in de ogen van de Belastingdienst mogelijk ondernemer. Dus als jij een eenmanszaak, maatschap of vof hebt en met je privévermogen aansprakelijk bent voor schulden, wijst dit op ondernemerschap voor de inkomstenbelasting. Maar ben je bijvoorbeeld stille vennoot en breng je alleen geld in, zonder je bezig te houden met de bedrijfsvoering en zonder privé aansprakelijkheid, dan is er waarschijnlijk geen sprake van een onderneming. Heb je een bv of andere onderneming met rechtspersoonlijkheid en ben je dus niet hoofdelijk aansprakelijk voor schulden, dan ben je geen ondernemer voor de inkomstenbelasting. Je zal dan doorgaans aangifte voor de vennootschapsbelasting moeten doen.

Of jij ondernemer voor de inkomstenbelasting bent, hangt af van al deze factoren. Dus als je aan één van deze criteria voldoet, betekent dit niet meteen dat je ondernemer bent in de ogen van de Belastingdienst. Heb je bijvoorbeeld meerdere opdrachtgevers of steek je voldoende tijd in je onderneming, dan maakt dit nog niet dat je ondernemer voor de inkomstenbelasting bent. Alle factoren spelen een rol en de Belastingdienst kijkt naar je totale situatie.
Jouw situatie kan natuurlijk veranderen. Het kan daarom zijn dat je het ene jaar wel ondernemer voor de inkomstenbelasting bent, en het volgende jaar niet. Blijf daarom controleren, aan de hand van bovenstaande criteria, of jij ondernemer bent voor de Belastingdienst.

Let op: zodra je bent ingeschreven bij de Kamer van Koophandel, krijg je van de Belastingdienst een uitnodiging met de mogelijkheid om als ondernemer aangifte te doen. Maar of je daadwerkelijk als ondernemer of als privépersoon aangifte doet, beoordeel en beslis je vervolgens zelf. Achteraf toetst de Belastingdienst of jouw aangifte klopt.

Om erachter te komen of jij als ondernemer voor de inkomstenbelasting wordt gezien, kun je de Ondernemerscheck van de Belastingdienst doen. Deze check geeft je aan de hand van ongeveer 20 vragen een goede indicatie of jij een ondernemer voor de inkomstenbelasting bent of niet.