Algemene Voorwaarden

Rechten en plichten rondom algemene voorwaarden

Het is voor bedrijven niet verplicht om algemene voorwaarden op te stellen, maar wel handig. Algemene voorwaarden zijn bedingen die zijn opgesteld om bij meerdere overeenkomsten gebruikt te worden. Algemene voorwaarden mogen alleen gaan over randvoorwaarden en mogen niet de belangrijkste punten van de overeenkomst regelen (zoals de prijs). Doen ze dat wel, dan zijn het geen algemene voorwaarden meer maar ‘normale’ overeenkomsten en zijn andere wettelijke regels van toepassing. Dit voorkomt dat je bij iedere klant een individuele overeenkomst moet opstellen.

Akkoord gaan met de voorwaarden

Een partij is niet gebonden aan algemene voorwaarden voordat hij daarmee akkoord is gegaan. Vaak wordt echter een ‘akkoord’ gegeven in de vorm van een vinkje of mededeling ‘bij ondertekening gaat wederpartij akkoord met de algemene voorwaarden’. Een wederpartij kan algemene voorwaarden daarom vernietigen wanneer aan hem niet een redelijke mogelijkheid is gegeven om van de algemene voorwaarden kennis te nemen. Dus ook al zet je je handtekening onder de opmerking dat de algemene voorwaarden van toepassing zijn, wanneer deze je niet gegeven of kenbaar gemaakt zijn kun je een beroep doen op vernietiging daarvan. Als bedrijf zul je dus altijd je klanten de mogelijkheid moeten geven om kennis te nemen van de inhoud van de algemene voorwaarden. Als de klant vervolgens niets doet met die algemene voorwaarden en ze niet bekijkt, dan kan dat jou als bedrijf niet aangerekend worden. De algemene voorwaarden zijn dan gewoon bindend.

Algemene voorwaarden kunnen daarnaast vernietigd worden door een wederpartij wanneer ze onredelijk bezwarend zijn. Ze zijn dan voor een van beide partijen aanzienlijk onrechtvaardiger en nadeliger dan voor de andere partij. Hiervoor kunnen allerlei redenen zijn en of een beding onredelijk bezwarend is hangt altijd af van alle omstandigheden. Hou er wel rekening mee dat je als ondernemer geacht wordt verstand van zaken het hebben. Een beroep op onredelijk bezwarende algemene voorwaarden zal daarom niet snel slagen. 

Extra bescherming voor consumenten

De wet heeft echter een extra bescherming voor consumenten gegeven. In de wet zijn een zogenaamde zwarte lijst en een grijze lijst opgenomen over bedingen die aangemerkt worden als onredelijk bezwarend. De onderwerpen op de zwarte lijst zijn ‘nietig’, en dat houdt in dat die juridisch gezien nooit bestaan hebben. De consument hoeft dus eigenlijk niets te doen om deze buiten toepassing te laten. Bovendien zijn al deze bedingen automatisch onredelijk bezwarend, ongeacht de omstandigheden.

Op de zwarte lijst staan bijvoorbeeld bepalingen waardoor de consument aansprakelijk wordt voor schade waar het bedrijf eigenlijk voor aansprakelijk zou moeten zijn, of bepalingen waardoor de consument geen recht meer heeft om de overeenkomst te ontbinden.

De onderwerpen op de ‘grijze lijst’ zijn onder omstandigheden vernietigbaar. Dat wil zeggen dat de consument een beroep op vernietiging van die bedingen moet doen. Ze zijn dus in eerste instantie wel geldig, maar kunnen teruggedraaid worden wanneer de consument aantoont dat ze in deze omstandigheden onredelijk bezwarend zijn. Voorbeelden op de grijze lijst zijn onredelijk lange duur van de overeenkomst of een onredelijke opzegtermijn.

De zwarte en grijze lijst zijn niet uitputtend. Er kunnen zich omstandigheden voordoen waarbij algemene voorwaarden onredelijk bezwarend en dus niet geldend zijn, ook al zijn ze niet opgenomen op een van de lijsten.

Bij een andere partij je voorwaarden toepassen – First Shot

Het komt regelmatig voor dat je een overeenkomst aangaat met een ander bedrijf en dat jullie beiden gebruikmaken van je eigen algemene voorwaarden. In beide algemene voorwaarden staat misschien een bepaling in de trant van “bij strijdigheid tussen algemene voorwaarden zijn deze algemene voorwaarden van toepassing”. Als dit bij allebei de voorwaarden afgesproken is gaat dit natuurlijk niet op. Welke algemene voorwaarden prevaleren dan? In het Nederlands recht geldt dan als uitgangspunt dat de algemene voorwaarden gelden van de partij die daar als eerste naar heeft verwezen (‘first-shot regel’). Bij internationale contracten kan dit anders zijn. Het is altijd belangrijk om hier goed naar te kijken wanneer je een overeenkomst met een zakelijke partij sluit.